Araştırma Makalesi
Amaç ve Kapsam
Black Sea Journal of Health Science (BSJ Health Sci) Ocak 2018'de yayın hayatına başlamıştır. BSJ Health Sci, açık erişimli yayın yapan uluslararası bir e-dergidir. BSJ Health Sci Ocak 2024 itibariyle yılda 6 kez (Ocak, Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Kasım aylarında) elektronik olarak yayınlanan hakemli bir dergidir. BSJ Health Sci'nin genel amacı, tüm dünyada sağlık bilimleri ile ilgili bilim insanlarının ve ilgili araştırmacıların araştırma bulgularını yayınlayacak bir platform sağlamak, mesleki gelişimlerini teşvik etmek ve daha ileri araştırmalar için yeni bakış açıları sağlamaktır. BSJ Health Sci., sağlık bilimleriyle ilgili tüm teknik ve klinik çalışma alanları başta olmak üzere ilgili alanlarda yürütülen bütün çalışmalardan üretilen orijinal araştırma makalelerini, konferans bildirilerini, derleme, vaka taktimi veya teknik notları yayınlamaktadır. BSJ Health Sci., elektronik ortamda yayınlanmakta olup, bütün makaleler okuyuculara ücretsiz olarak sunulmaktadır.
Yazım Kuralları
Yazarlara Yönelik Talimatlar
Black Sea Journal of Health Science (BSJ Health Sci) Ocak 2018'de yayın hayatına başlamıştır. BSJ Health Sci, açık erişimli yayın yapan uluslararası bir e-dergidir. BSJ Health Sci Ocak 2024 itibariyle yılda 6 kez (Ocak, Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Kasım aylarında) elektronik olarak yayınlanan hakemli bir dergidir. BSJ Health Sci, sağlık bilimleri ile ilgili veya ilişkili bilim insanları tarafından hazırlanan orijinal araştırma makalelerini, konferans bildirilerini, derlemeleri, vaka taktimi veya teknik notları İngilizce dilinde yayınlamaktadır. Dergiye sunulacak makaleler orjinal olmalı ve başka yerde yayınlanmamış (bilimsel toplantılarda sunulan ve yalnızca özeti basılan makaleler hariç) veya değerlendirme sürecinde olmamalıdır. Orijinal araştırma makaleleri yüksek lisans veya doktora tezlerinden üretilmiş ise yazarlar bunu makalenin teşekkür ve bilgilendirme kısmında belirtmelidirler. Dergide yayınlanacak makalelerin bilimsel içerik ile ilgili her türlü sorumluluğu yazara/yazarlara aittir.
BSJ Health Sci., dergisine yayınlanmak üzere değerlendirmeye gönderilen makaleler yayın ilkeleri doğrultusunda Baş Editörler tarafından ön incelemeye alınır. Baş Editörler dergide yayınlanabilecek nitelikte bulmadığı makaleleri hakemlere göndermeden yazara/yazarlara iade etme kararı verme hakkına sahiptir. Ayrıca yazım kurallarına uymayan veya anlatım dili yetersiz olan makaleler, düzeltilmek üzere yazara/yazarlara iade edilir. Yazar(lar)ın İngilizce makale göndermeden önce eseri dil yönünden bir dil bilimciye incelettirmesi tavsiye olunur. Belirlenen gereksinimleri karşılayan ve hakem değerlendirmesine uygun bulunan makaleler incelenmek üzere en az iki ya da daha fazla hakeme gönderilir. Yazar/yazarlar makale konusu ile ilişkili, konusunda uzman ve aynı kurumdan olmayan en fazla üç potansiyel hakem önerebilir.
Dergide yayınlanacak makalelerin bilimsel içerik ile ilgili bütün sorumluk yazara/yazarlara aittir. "Telif Hakkı Formu" ve "Çıkar Çatışması Beyanı" formları tüm yazarlar tarafından imzalanmalı ve sorumlu yazar tarafından makale ile birlikte ayrı bir ek dosya olarak derginin online başvuru sistemine yüklemelidir. Bütün yazarlar DergiPark sistemine kayıtlı olmalıdır ve makalenin sisteme yüklenmesi sırasında, üst veri/metadata bölümüne bütün yazarların isimleri, çalıştıkları kurumlara ait adres bilgileri, mail adresleri ve DOI numaraları eksiksiz olarak girilmelidir. Yazarlardan herhangi birisi DergiPark sistemine kayıtlı değilse makale askıda beklemekte olup Editör ataması gerçekleşmemektedir. Ayrıca, üst veri/metadata bölümüne makalenin özeti (abstract) ve kaynaklar kısmı girilmelidir. Bahsedilen bilgilerden herhangi birinin eksik olması durumunda makale bilgilerin tamamlanması için sorumlu yazara geri iade edilecektir.
İnsan anket ve hayvan deneysel veya klinik çalışmalarda etik kurul onayı alınmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve makale gönderilirken etik komite raporu eklenmelidir. Makalenin kabulünden sonra yazar eklenemez ve yazarların sırası değiştirilemez.
Hakem değerlendirmesi sonrasında revizyona ihtiyaç duyulan makaleler DergiPark sistemi üzerinden yazar/lara elektronik olarak yönlendirilir. Yazar/lar hakem/lerin yorumlarını dikkate almalı, yorum ve eleştirileri tek tek açıklamalıdır. Aynı zamanda hakemlerin eleştirilerine katılmadıkları durumda detaylı bir açıklama hazırlamalıdırlar. Hakem değerlendirilmelerinden geçen makalelere ait düzeltmeler, düzeltmeler listesi ile birlikte en geç 30 gün içerisinde sisteme yüklenerek makale revizyon süreci tamamlanmalıdır. Belirtilen süre yazarın ek süre talep etmesi veya Baş Editör kararı ile uzatılabilir. Aksi takdirde mevcut makale yeni sunulan bir makale olarak değerlendirilir. Baş Editör son karara varmadan önce yazar/lar tarafından yapılan revizyonları ve düzeltmeleri gözden geçirerek makalenin yayınlanıp yayınlamayacağına ait son kararı verir.
Araştırma ve Yayın Etiği
Dergide etik beyanlar Uluslararası Yayın Etiği Komitesinin (COPE), Bilim Kurulu Editörleri (CSE) ve Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesinin (ICMJE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” beyanlarına dayanmaktadır. Uluslararası Yayın Etiği Komitesinin belgeleri ile ilgili bilgi almak için lütfen ilgili linki tıklayınız (https://publicationethics.org). Derginin Yayın Etiği, Hatalı Uygulama Bildirimi ve sorumlulukları hakkında bilgi almak için lütfen ilgili linki tıklayınız (https://dergipark.org.tr/tr/pub/bshealthscience/policy). Yayınlama eylemine katılan tüm taraflar (yazar, dergi editörü, hakem vd.) için aynı etik davranış standartları geçerlidir. BSJ Health Sci., Yüksek Öğrenim Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergeleri kurallarına uymakta ve şüpheli araştırma ve yayın suistimali vakalarını takip etmektedir.
Yazım Stili (APA 6.0 Sürüm)
Dergide temel yazım kuralı olarak APA (6.0) stili dikkate alınmakta olup yazarların aşağıdaki yazım kurallarına uygun bir şekilde makalelerini hazırlamaları beklenmektedir. Yazar/lar makalelerini göndermeden önce yazım kurallarını ve yayın ilkelerini kesinlikle okumalı ve bu kural ve ilkelere göre makalelerini hazırlamalıdırlar.
Makale Hazırlama
Aşağıda makalenizi nasıl hazırlayacağınıza ilişkin yönergeler bulunmakta olup sorunsuz bir hakemlik ve yayın süreci sağlamak için lütfen bu standartlara uyunuz.
Makale Times New Roman 12 punto büyüklüğünde ve çift satır aralıklı olmalıdır. Paragraflar ve bölümler arasında bir satır boşluğu bırakılmalıdır. Tüm sayfalar, başlık sayfasından başlayarak alt ortada sırasıyla numaralandırılmalıdır. Kaynaklar, şekiller ve tablolar dahil olmak üzere tüm sayfalardaki satırlar, başlık sayfasından başlayarak sol kenar boşluğunda art arda numaralandırılmalıdır. Sayfa kenarlarında 2,5 cm boşluk bırakılmalıdır.
Makalede standart veya yaygın olmayan kısaltmaların kullanımından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Eğer kısaltma kullanılmaları zorunlu ise kısaltma ve semboller metin içinde ilk kez kullanıldığı yerde açıklanmalıdır. Uluslararası geçerliliği olan ve yerleşik kısaltmalar tercih edilmelidir. Özel sözcüklerin altı çizilmemeli, bunun yerine italik yazım stili kullanılmalı. Ölçüm birimleri Uluslararası Birimler Sistemi (SI: International System of Units)'e uygun biçimde (metrik; kg, g, m, cm vb.) verilmeli ve sıcaklıklar santigrat (⁰C) ölçeğinde ifade edilmelidir.
Tablolar, çift aralıklı ve mümkün olduğunca az ve basit olmalıdır. Her tablo ayrı bir sayfada olmalıdır. Şekil, grafik, fotoğraf ve benzerleri makalede görülebilir ve anlaşılabilir çözünürlükte olmalı (detaylı bilgi aşağıda 11. maddede verilmiştir).
Yazarlar çıkar çatışması yaratabilecek herhangi bir finansal destek veya ilişkinin olup olmadığını beyan etmek zorundadır. Aşağıda belirtilen bütün açıklamalar orijinal araştırma makaleleri ve derleme makaleleri için geçerlidir.
Makale Kısımları
Dergiye gönderilen makaleler; başlık, özet, anahtar kelimeler, giriş, materyal ve metot, bulgular, tartışma, sonuçlar, çıkar çatışması bildirimi, teşekkür ve bilgilendirme (varsa), kaynaklar, tablolar ve şekiller (fotoğraf, çizim, diyagram, grafik, harita v.b.) sırasına göre düzenlenmelidir. Derleme makalelerde materyal ve metot, bulgular kısımları dikkate alınmamalıdır. Türkçe makalelerde başlık, özet ve anahtar kelimelerin İngilizceleri eklenmelidir. Şekiller ve Çizelgeler kaynak listesinden sonra verilmelidir. Bölüm adları koyu harflerle yazılmalıdır birinci ve ikinci derece başlıklardaki bütün kelimeler büyük harfle başlamalı, üçüncü dereceli başlıklarda ilk kelime büyük harfle diğerleri küçük harf ile başlamalıdır.
1) Kapak Sayfası
Makale için bir kapak sayfası oluşturulmalı ve aşağıdaki öğeleri içermelidir;
Makale başlığı mümkün olduğunda kısa ve açıklayıcı olmalı, başlıktaki bütün kelimeler büyük harfle başlamalı (bağlaçlar hariç), kalın puntoda yazılmalı ve sayfanın ortasına yerleştirilmelidir. Makale başlık uzunluğu boşluklar dahil 250 karakter ile sınırlandırılmalıdır. Türkçe makalelerde başlık hem Türkçe hem de İngilizce olarak yazılmalıdır. Makale başlığında kesinlikle kısaltma kullanılmamalıdır. Tüm yazarların tam ad/ları açık olarak yazılmalı ve herhangi bir akademik unvan kullanılmamalıdır. Kapak sayfası bütün yazarların kurum bilgilerini (kurumun adı, adres, posta kodu, şehri ve ülke) içermelidir. Tüm yazarlara ait DOI numarası ve e-posta bilgileri kapak sayfasında verilmelidir. Yazarlar, yazar adının sağ üst köşesinde ve her kurumun başında yer alan "1" "2" "3" belirteçleri ile işaretlenmelidir. Ayrıca, makalede yazışmalardan sorumlu yazar belirtilmeli, "*" ile işaretlenmeli ve iletişim bilgileri (telefon, fax ve e-posta) verilmelidir.
2) Özet ve Anahtar Kelimeler
Tüm makale türleri (orijinal araştırma makaleleri, derleme, vaka takdimi, vb.) için özet hazırlamak zorunludur. Türkçe ve İngilizce özet, bölümleri olmayan tek paragraf şeklinde olmalı, Türkçe özet 350 kelimeyi, İngilizce özet 450 kelimeyi geçmemeli ve her iki dil için en az 100 kelime olmalıdır. Özet, ilgili sonuçları kısa fakat anlaşılabilir bir biçimde sunmalı ve çalışmanın amacını, yöntemini, elde edilen sonuçları ve önerileri içermelidir. Özette herhangi bir atıf yapılmamalıdır. Türkçe ve İngilizce özetlerden sonra, çalışmayı en iyi biçimde tanımlayan, mümkünse başlıkta kullanılmayan, makale içeriğini en iyi açıklayan, ilk harfi büyük diğerleri küçük harflerle yazılmış, en az 3, en fazla 6 anahtar kelime verilmeli, anahtar kelimeler virgülle ayrılmalı ve önem sırasına göre sıralanmalıdır.
3) Giriş
Bu bölümde; çalışmanın konusu verilmeli, çalışmanın gerekçesi ortaya koymalı, çalışmanın neden yapıldığını açıklamalı, test edilecek hipotezleri belirtmeli ve çalışmanın amacı verilir. İlgili literatürün kapsamlı tartışması giriş bölümünde değil, sonuçların tartışmasında yer almalıdır.
4) Materyal ve Yöntem
Çalışmada kullanılan materyaller, kullanılan metotların temel detayları, deneysel tasarımı ve istatistiksel analiz bu kısımda sunulmalıdır. Çalışmada kullanılan tüm biyolojik, analitik ve istatistiksel analizler için net bir açıklama veya orijinal bir referans verilmelidir. Daha önce başka araştırmacılar tarafından ortaya konulmuş veya kullanılmış analizlerde herhangi bir değişiklik yapılmış ise yapılan değişiklik açıklanmalıdır. Muameleler ve yapılan ölçümler açıkça tanımlanmalıdır. İstatistiksel modeller ve analiz yöntemleri açık ve tam olarak belirtilmelidir.
5) Sonuçlar
Bu kısımda çalışmadan elde edilen bulgular verilmelidir. Çalışmanın sayısal sonuçları tekrardan kaçınmak amacı ile bulgular kısmında mümkün olan en geniş ölçüde verilmemeli tablo ya da grafiklerde sunulmalıdır. İstatistiksel olarak önemli bulunan faktörler, uygulanan istatistik analiz yöntemine uygun bir karşılaştırma yöntemi ile gruplandırılmalı ve önem seviyesi belirtilmelidir (P < 0.05, P < 0.01 vb.). Metin içerisinde verilen sayısal ifadelerde ondalık basamak ayracı olarak Türkçe makalelerde virgül (örnek; 3,75) İngilizce makalelerde nokta (örnek; 3.75) kullanılmalıdır. İstatistiksel analiz yönteminin doğru seçilmediği ve/veya analizin gereği gibi yapılmadığı durumlarda editörler kurulu makaleyi değerlendirmeye almayabilir. Sonuçlar tartışmadan ayrı olmalı ve geçmiş zamanda yazılmalıdır. Makalenin yapısal bütünlüğünün bozulmadığı ve baş editörün onaylaması sonucunda sonuçlar kısmı tartışma kısmı ile birleştirilebilir.
6) Tartışma
Tartışma, sonuçları biyolojik mekanizmalar açısından açık ve kısaca değerlendirmelidir. Tartışmada bulgular tekrar edilmemelidir, bulgular benzer konularda yapılan başka araştırma sonuçları kullanılarak tartışılmalıdır. Tartışma, test edilen hipotezlerin kabul edilip edilmediğini veya reddedildiğini ortaya koymak için ilgili diğer çalışmaların araştırma bulgularıyla bütünleştirilmelidir.
7) Çıkar Çatışması Bildirimi
İlgili yazar/ların verilerin yorumunu etkileyebilecek olası çıkar çatışmaları hakkında editörü bilgilendirmelidir. Yazarlar çıkar çatışması yaratabilecek herhangi bir finansal destek veya ilişkinin olup olmadığını beyan etmek zorundadır.
8) Teşekkür ve Bilgilendirme (isteğe bağlı)
Teşekkürler mümkün olduğunca kısa ve kapsamlı olmalıdır.
9) Kaynaklar
Kaynaklar APA (6.0) stili dikkate alınarak düzenlenmelidir. Metin içerisinde atıf yapılan tüm makaleler kaynaklar listesinde bulunmalıdır. Kaynaklar listesi yazar soyadları dikkate alınarak alfabetik olarak düzenlenmelidir. Metin içerisindeki kaynaklar yazar-yıl esasına ve yıl sırasına göre yazılmalıdır (Wu, 2006; Onder ve ark., 2015; Sen ve Kuran, 2017). Aynı yıla fakat farklı yazarlara ait literatürler alfabetik olarak sıralanmalıdır (Anthony ve ark., 2005; Kenyon ve Blair, 2005, McEvoy, 2005). Aynı yazar tarafından aynı yıl içinde yayınlanmış birden fazla kaynak kullanılması durumunda basım yılından sonra kaynak a, b, c gibi harfler ile gösterilmelidir. Mümkün olduğunca web adresli kaynakların kullanılmaması önerilmektedir. Yazarlar basılmamış sonuçları ve kişisel görüşmeleri kaynak göstermemelidirler. Dipnotlardan kaçınılmalı, çok gerekli ise (çalışmaya ait önemli bölümleri içermeyen) kullanıldığı sayfaya çizgi ile ayrılarak ve yıldız konularak kısa bir şekilde yazılmalıdır.
Referanslar bölümünde, referanslar alfabetik olarak sıralanmalıdır. Dergi başlıkları, PubMed tarafından kullanılan geleneksel ISO kısaltmalarına göre kısaltılmalıdır (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/nlmcatalog/journals). Örnek referanslar aşağıda verilmiştir.
Dergi Makaleleri
Surname N, Surname N. Year. The full title of the article. Abbreviated Journal Name, Volume and Issue: first and last page.
Sen U, Sirin E, Aksoy Y, Ensoy U, Ulutas Z, Kuran M. 2016. The effect of maternal nutrition level during mid-gestation on post-natal muscle fiber composition and meat quality in lambs. Anim Prod Sci, 56: 834-843.
Kitaplar ve Kitap Bölümleri
Surname N, Surname N. Year. Title of the book or proceeding. Publisher, City, Volume, first and last page.
Field TG, Taylor RE. 2015. Scientific farm animal production: an introduction to animal science. Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall, New York, USA, 11th ed., pp 425.
Surname N, Surname N. Year. Title of the contribution. In: Surname N, editors. Title of the book or proceeding. Publisher, City, Volume, first and last page.
Preston ND, Daszak P, Colwell RR. 2013. The human environment interface: applying ecosystem concepts to health. In: Mackenzie JS, Jeggo M, Daszak P, Richt JA, editors. One health: the human-animal-environment interfaces in emerging infectious diseases. Springer-Verlag, New York, USA, 8th ed., pp. 83-100.
Kongre veya Sempozyum Bildirileri
Surname N, Surname N. Year. The full title of the conference paper. In: Title of proceeding book, Date, City, Country, Pages.
Moss KJ, Greening L. 2009. The effect of age and gender on the time taken for horses to learn an operant task. In: Proceedings of the British Society of Animal Science, April 01-30, Southport, UK, p. 1.
Tez
Surname N. Year. Title of the thesis. MSc or PhD thesis, University, Faculty or Institute, City, Pages.
Sen U. 2014. Maturation temperature and the use of antioxidant in in vitro embryo production in cattle. PhD thesis, Ondokuz Mayis University, Institute of Science, Samsun, pp. 182.
İnternet Adresli Makale veya Raporlar
Surname N. Year. The full title of the internet addressed article. URL: http://www.xxxxxxxxxxx (accessed date: month, day, year).
Smith J. 2001. Emergence of infectious diseases. URL: http://www.edpsciences.org/docinfos/INRARND (accessed date: September 24, 2002).
Anonymous. 2012. US Department of agriculture nutrient database for standard reference, Release 14. URL: http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp (accessed date: 23 March 2012).
10) Tablo
Tablolarda düşey çizgi kullanılmamalı ve kafesler oluşturmaktan kaçınılmalıdır. Her tablo numaralandırılmalı ve metin içerisinde atıf yapılmalıdır. Tabloda kullanılan herhangi bir kısaltma, o tabloda tanımlanmalıdır. Her tablo ayrı bir sayfada olacak şekilde çift aralıklı olmalıdır. Yazı tipi boyutu Tablo/lar'ın boyutuna göre değiştirilebilir. Tablonun başlığı tablonun üst kısımda, kısa ve açıklayıcı olmalı, aynı satırda devam etmeli ve sadece ilk harf büyük yazılmalıdır. Tablo başlıklarının sonuna nokta konulmamalıdır. Tabloda 1'den küçük sayılar için, ondalık basamak ayracının soluna bir sıfır eklenmeli ve sütunlar ortala hizalanmalıdır. Tablolarda sunulan sayısal ifadelerde ondalık basamak ayracı olarak Türkçe makalelerde virgül (örnek; 3,75) İngilizce makalelerde nokta (örnek; 3.75) kullanılmalıdır. Herhangi bir parametre için veri yoksa o kısım boş bırakılmamalı kısa çizgi eklenmelidir. Bir açıklama gerekliyse, tablonun gövdesinde (örn., ND) bir kısaltma kullanılabilir ve dipnotlarda açıkça açıklanmalıdır. Bir tablodaki dipnotlara yapılan atıflar, her tablo için bağımsız olarak üst simge numaralarıyla belirtilmelidir. Üst simge harfleri istatistiksel anlamlılığı belirtmek için kullanılır. Olasılık değerlerini belirtmek için büyük harfli bir P kullanın (P < 0.05, P < 0.01 vb.). Standart hatalar her ortalamaya ± işaretleri ile eklenmelidir.
11) Şekil, Grafik, Fotoğraf ve Benzerleri
Her bir şekil, grafik, fotoğraf ve benzerleri ayrı bir sayfada olacak şekilde makalenin sonuna eklenmelidir. Şekil grafik, fotoğraf ve benzerlerinin boyu tek sütun sayfa düzeninde genişlik ve yüksekliği en fazla 16x20 cm ve çift sütun düzeninde ise genişliği en fazla 8 cm olmalıdır. Gereksiz arka planlar ve ızgara çizgileri grafiklerden kaldırılmalıdır. Her eksenin bir açıklaması ve bir birimi olmalıdır. Çubuk grafikler için, gerekirse farklı dolgu desenleri kullanılabilir (siyah, beyaz, gri ve şeritler). Şekil, grafik, fotoğraf ve benzerleri için tercih edilen dosya türü JPEG, TIFF veya PNG'dir. Minimum çözünürlük renkli ve gri tonlamalı resimler için 300-600 dpi arasında olmalıdır. Yeterli bilgi ve tüm kısaltmaları sağlamak için bir başlık hazırlanmalı ve şekilde kullanılan semboller başlıkta tanımlanmalıdır. Şekil grafik, fotoğraf ve benzerlerinin başlığı şeklin alt kısmında hazırlanmalı, kısa ve açıklayıcı olmalı, aynı satırda devam etmeli ve sadece ilk harf büyük yazılmalıdır. Şekil başlıklarının sonuna nokta konulmamalıdır.
12) Eşitlikler
Eğer eşitliklerden metin içinde atıf yapılacak ise, eşitlikler numaralandırılmalı ve eşitlik numarası eşitliğin yanına sağa dayalı olarak parantez içinde yazılmalıdır. Eşitliklerin yazılmasında Word programı matematik işlemcisi kullanılmalı, ana karakterler 12 punto, değişkenler italik, rakamlar ve matematiksel ifadeler düz olarak verilmelidir. Metin içerisinde atıf yapılacaksa “eşitlik 1” biçiminde verilmelidir.
13) Dosya Formatı
Makalelerinizi Microsoft Word formatında (.DOC) göndermeniz gerekmektedir. Makalelerde PDF veya diğer metin dosyalarını kabul edilmemekte yazara/yazarlara iade edilmektedir.
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
YAYIN ETİĞİ VE YAYIN UYGULAMA ESASLARI
Black Sea Journal of Health Science'ın yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda Black Sea Journal of Health Science’ın yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics, COPE), Editörleri Konseyi (Council of Science Editors, CSE) ve Uluslararası Tıp Dergileri Editörleri Kurulu'nun (International Committee of Medical Journal Editors, ICMJE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale red edilecektir. Dergimiz, editörya ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.
YAYINCININ ETİK SORUMLULUKLARI
Black Sea Journal of Health Science, yayın kurulu ya da editörler kurulu yönetiminde Sağlık Bilimleri alanında Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında yılda 4 kez, elektronik olarak yayınlanan, açık erişimli uluslararası hakemli bir dergidir.
Black Sea Journal of Health Science'ın Editörler Kurulu, çeşitli üniversitelerden alanında uzman akademisyenlerden oluşmaktadır. Editör Kurulu üyeleri, sağlık biliminin anabilim dalları gözetilerek görevlendirilir ve üyeler baş editörlerin ve editör kurulu üyelerinin kendi taleplerine göre görevlendirilir. Editörler Kurulu başkanları ve duruma göre bir ya da birden fazla baş editör yardımcıları ile alan editörleri belirlenir. Ayrılan üyenin yerine yeni üye görevlendirilir. Editör, makalenin konusuna göre, gerekli olduğunda Editörler Kurulu üyesi olmayan öğretim üyelerine alan editörü olarak incelemesi için makale gönderebilir.
Black Sea Journal of Health Science, herhangi bir makale ile ilgili bir durumu açıklığa kavuşturmak, söz konusu makalede değişiklik yapmak veya çalışmanın herhangi bir bilimsel yanlış davranış içermesi, hileli yayın, intihal veya editörlerle yakın işbirliği iddiası veya kanıtlanması için gerekli tüm önlemleri almaktadır. Black Sea Journal of Health Science, editörlerle birlikte, herhangi bir kötüye kullanımının meydana geldiği makalenin yayınlanmasını önlemek için ilgili adımları atacak ve hiçbir koşulda bu tür bir suistimali veya bilerek bu tür bir suiistimalin gerçekleşmesine izin vermeyecektir. Black Sea Journal of Health Science, okurlar, hakemler veya diğer editörler tarafından ortaya konan tüm iddialara veya şüphelere yanıt vermekle sorumludur. Böyle bir durumda ilgili makale dergi tarafından değerlendirilir ve gerekli açıklamalar yapılır.
EDİTÖRLER KURULU’NUN SORUMLULUKLARI
Black Sea Journal of Health Science'a başvurusu yapılan her makaleden, hatta yayımlanmasından sonraki tüm süreçlerinden Black Sea Journal of Health Science Editörler Kurulu sorumludur ve Editörler Kurulu bu sorumluluğunu bilir. Bu sorumluluk, dergiyle ilgili konularda verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; kişisel kazancı düşünmeden, bağımsız olarak karar vermeyi gerektirir. Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
Editörler Kurulu, Dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltmeye çaba gösterir. Ayrıca yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar. Editörler Kurulu, Black Sea Journal of Health Science'da yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur ve makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, yollama (atıf) çeteciliğiyle ilgili önlemleri almada sorumludur. Editörler Kurulu, yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini içeren bir “Yazım kuralları”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem değerlendirme kılavuzu” hazırlar, gerektiğinde günceller. Editörler Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı güdüleyici politikalar belirler ve her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik olarak saklar.
EDİTÖR VE ALAN EDİTÖRLERİNİN ETİK SORUMLULUKLARI
Baş editör/ler ve alan editörleri, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler. Baş editör/ler ve alan editörleri, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler. Baş editör/ler ve alan editörleri, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki baş editör/ler ve alan editörlerince verilen kararları değiştirmezler. Baş editör/ler ve alan editörleri, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar. Baş editör/ler, makalelerin alan editörlerini, alan editörleri ise hakemleri uzmanlık alanlarını dikkate alarak seçerek değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
Baş editör/ler ve alan editörleri, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler. Baş editör/ler ve alan editörleri, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler. Baş editör/ler ve alan editörleri, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar. Baş editör/ler ve alan editörleri; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler. Baş editör/ler ve alan editörleri; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır. Baş editör/ler ve alan editörleri, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar. Baş editör/ler ve alan editörleri olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, dergiye iletilen yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.
Baş editör/ler ve alan editörleri kendisi, aile üyesi veya dahil oldukları bölüm meslektaşları tarafından yazılmış makaleler için eser editörü olarak atanamaz ve eser hakkında herhangi bir karar veremezler. Bu türden eserler için derginin olağan işleyiş süreci çıkar çatışması-çıkar birliği olmayan farklı bir editör tarafından yürütülür ve çıkar ilişkisi olan editör dergideki değerlendirme sürecine dâhil edilmeden işleme devam edilir.
Baş editör/ler ve alan editörleri, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler. Baş editör/ler ve alan editörleri, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler. Baş editör/ler ve alan editörleri, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar. Baş editör/ler ve alan editörleri; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler. Baş editör/ler ve alan editörleri; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır. Baş editör/ler ve alan editörleri, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar. Baş editör/ler ve alan editörleri olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar. Baş editör/ler ve alan editörleri, dergiye iletilen yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.
Baş editör/ler ve alan editörleri kendisi, aile üyesi veya dahil oldukları bölüm meslektaşları tarafından yazılmış makaleler için eser editörü olarak atanamaz ve eser hakkında herhangi bir karar veremezler. Bu türden eserler için derginin olağan işleyiş süreci çıkar çatışması-çıkar birliği olmayan farklı bir editör tarafından yürütülür ve çıkar ilişkisi olan editör dergideki değerlendirme sürecine dâhil edilmeden işleme devam edilir.
Şüpheli ve suistimal vakaları araştırmak dergi editörlerinin görevidir. Bu nedenle Yazarların dublikasyon/intihal gibi istenmeyen durumlarla karşılaşmamak için makale yükleme işlemi sırasında zorunlu olarak 3. adımda DergiPark sistemi tarafından otomatik olarak benzerlik raporu oluşturulmaktadır (bu işlem zaman alabilir, işlemi tamamlayabilmek için e-posta ile bilgilendirileceksiniz). Dergimiz tam cümle ve tam paragraf benzerliklerini göz önüne almaktadır. Kelime, deyim, terminoloji vs yazımlarını gözardı etmektedir. Makalenin benzerlik endeksi (SI), Giriş, Materyal ve Yöntem ve Referans bölümleri hariç %30'un altında olmalıdır. Bu orandan daha fazla olursa COPE'un Geri Çekme yönergelerine göre makalenin ret sebebi olarak işlem görecektir. Ayrıca ilgili makalenin yayınlanmasının ardından farklı intihal kanıtlanırsa, makale derhal geri çekilecek ve web sitesinden kaldırılacaktır. Böyle bir durumda ilgili yazarların makaleleri Black Sea Journal of Health Science dergisinde beş yıl boyunca yayınlanmaya uygun olmadığı kabul edilecektir.
HAKEMLERİN ETİK SORUMLULUKLARI
Black Sea Journal of Health Science makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Black Sea Journal of Health Science’a başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler aşağıdaki etik sorumlulukları taşımalıdırlar.
Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir. Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır. Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir. Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır. Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
YAZARLARIN ETİK SORUMLULUKLARI
Black Sea Journal of Health Science'a makale başvurusu yapan yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumlulukları taşımalıdırlar.
Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, aynı anda birden fazla makalesini Black Sea Journal of Health Science'a göndermemelidir. Yazar(lar), Black Sea Journal of Health Science'a özgün makale göndermelidir. Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde yollama (atıf) yapmalıdır. Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir. Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir. Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar. Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler. Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir. Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin Materyal ve Metot bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir. Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir. Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin Materyal ve Metot bölümünde belirtilmelidir.
Yayınlanmak üzere değerlendirmeye gönderilen her makale baş editörler tarafından Turnitin veya benzeri bir yazılımla intihal açısından kontrol edilir. Makalenin benzerlik endeksi (SI), giriş, materyal-metod ve referans bölümleri hariç% 15'in üzerindeyse, % 15'in altına düşürülmesi için ilgili yazara geri gönderilir. İlgili makalenin yayınlanmasının ardından intihal kanıtlanırsa, makale derhal geri çekilecek ve web sitesinden kaldırılacaktır. Böyle bir durumda ilgili yazarların makaleleri Black Sea Journal of Health Science'da beş yıl boyunca yayınlanmaya uygun olmadığı kabul edilecektir.
ETİK İLKELERE UYMAYAN DURUMUN EDİTÖRE BİLDİRİLMESİ
Black Sea Journal of Health Science'da editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda bsjhealthsci@blackseapublishers.com adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.
Ücret Politikası
Black Sea Journal of Health Science (e-ISSN 2619-9041) dergisinde tüm makaleler açık erişim modeliyle yayınlanmakta olup, DergiPark sistemine kayıtlı bütün editörler, yazarlar ve okuyucular tüm sayılara ücretsiz olarak abone olup bütün makalelere erişebilmektedirler. Black Sea Journal of Health Science dergisinde editör süreci, hakem değerlendirme süreci, yayıma kabul, yayımlanma ve yayım sonrası süreçler sırasında ihtiyaç duyulan giderlerin karşılanması için değerlendirmeye gönderilen her makaleden sayfa sayısına bakılmaksızın "Makale İşlem Ücreti" (Article processing charge; APC) talep edilmektedir. Bu ücret, Üniversiteler Arası Kurul (ÜAK) Doçentlik Kriterlerine uygun olarak "Makale başvurusu sırasında -kabul/red şartına bağlı olmaksızın" talep edilmektedir.
Ayrıntılı bilgi için lütfen "Makale İşlem Ücreti Politikası" sayfasına bakınız (https://dergipark.org.tr/tr/pub/bshealthscience/page/11298).
Gelişmiş Ülke Yazarları için Makale İşlem Ücreti: 120.00 - 150.00 USD
Gelişmekte Olan Ülke Yazarları için Makale İşlem Ücreti: 75.00 - 90.00 USD
Türk Yazarlar için Makale İşlem Ücreti: 2000.00 TL
En Az Gelişmiş veya Gelişmemiş Ülke Yazarları için Makale İşlem Ücreti: Ücretsiz
